ابنابیالحدید معتزلی به عنوان مشهورترین شارح کتاب نهج البلاغه، کتاب خود را با نام «شرح نهج البلاغه» سامان داده که از نیکوترین شروح نهج البلاغه به شمار است، وی در جهت شرح کلام امیرمؤمنان% از روشهایی بهره جسته تا شرح کلام در جایگاه خویش، خوش نشیند، در تفسیر آن توجه ویژهای مبذول داشته، و اساس شرح خود را بر پیاده نمودن قواعدی بنا نهاده است. این مقاله، به بررسی روشهای مهم موجود نزد شارح از قبیل استخراج روش قرآنی، حدیثی، ادبی، تاریخی، کلامی و شرح بر پایهی علوم فرعی دیگر نسبت به شرح و تفسیر کلام امام پرداخته و درصدد است نشان دهد که وی در استخراج این روشها با اصول، معیارها و گزارههایی اقدام به شرح کلام امیرمومنان% نموده که در خور توجه است.همچنین در پایان با نگاه آماری جداول فراوانی و گرافها ارائه گردیده است. منابعی که وی در آنها تکیه کرده پایهی کاربست چنین روشهایی است، که میتوان نتیجه گرفت شارح، کلام امام را چونان یک مجتهد منتقد تفسیر میکند و در اجتهادش به قرآن، حدیث، ادبیات، تاریخ، کلام و دیگر موارد از این دست استناد میورزد، ضمن این که سه منهج ادبی، تاریخی و کلامی او را میتوان در میان روشهای او ویژه دانست.
Rafʿat M, Salimi B. A Comprehensive Methodology of Ibn Abi al-Hadid's Commentary on Nahj al-Balāghah. 3 2023; 22 (45) :143-175 URL: http://pdmag.ir/article-1-1692-fa.html
رفعت محسن، سلیمی بشیر. روششناسی جامع شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید. پژوهش دینی. 1401; 22 (45) :143-175