TI - PT - JOURNAL ARTICLE TA - Pdmag JN - Pdmag VO - 13 VI - 28 IP - 28 4099 - http://pdmag.ir/article-1-291-fa.html 4100 - http://pdmag.ir/article-1-291-fa.pdf SO - Pdmag 28 AB  - در اهمیت خداشناسی همین نکته کافی است که در منابع اسلامی، معرفت خداوند به‌عنوان نخستین‌گام دینداری، و سرآغاز عبـادت خداوند شـمرده شده است. منابع فلسفی و کلامی مسلمین، مباحثی بسیار دامنه‌دار و گسترده پیرامون معرفت عقلی خداوند، و چند و چون آن عرضه می‌کنند. در این منابع توانایی عقل برای اثبات ذات‌الهی و درک و فهم صفات او مفروغ‌عنه تلقـی شده است. در قلمرو فرهنگ اسلامی دیدگاه‌هایی نیز وجود دارد که برای عقل چنین شأنی قائل نیستنـد. یکی از این دیدگاه‌ها، اقرار به اشتراک لفظی در معنی‌شناسی صفات خداوند است که بر اساس آن، عقل، به‌کلی از هرگونه معرفت به خداوند عزل و خلع می‌شود. از سویی خود، نمی‌تواند هیچ درک یا توصیفی از خداوند داشته باشد، و از سوی دیگر حتی نمی‌تواند اسماء و صفات خداوند را که از منبع وحی به بشر رسیده است، به هیچ طریقی درک یا تصور نماید. بر اساس این دیدگاه، عقل، نه تنها در درکِ مفاهیم اسماء و صفات، توفیق و دستاوردی ندارد؛ بلکه از اثبات وجود خداوند نیز ناتوان و بی‌نصیب است. این دیدگاهِ افراطی که بدون سابقه تاریخی نیست، از سوی برخی از اندیشمندان مکتب تفکیک ترویج می‌شود. این مقاله نخست ادلۀ ششگانۀ این نظریه را تنظیم و تقریر کرده سپس به نقد آن‌ها می‌پردازد. و بر آنست که مدعای مذکور نه تنها قابل اثبات نیست؛ بلکه تقلیل و فروکاستن دین به تجربه‌های شخصی دینی و نفی امکان داوری و ارزیابی میان نظام های اعتقادی مختلف، از لوازم گریزناپذیر این نظریه است. CP - IRAN IN - LG - eng PB - Pdmag PG - 65 PT - Research YR - 2014