:: دوره 22، شماره 45 - ( پاییز و زمستان 1401 ) ::
دوره 0 ، شماره 28 ، بهار و تابستان 1393 برگشت به فهرست نسخه ها
تبیین سبک و اسلوب احتجاج امام رضا در حدیث مرو در زمینه لزوم تبعیت از حجت الهی (با محوریت کتاب الحجه کافی) براساس نظریه کنش گفتاری جان‌ سرل
منیر انیسی ، فاطمه هاشمی 1، محمد رضوی
چکیده:   (631 مشاهده)
عملکرد امام رضا% مانند دیگر معصومان' در الگوسازی گفتاری و رفتاری شیعیان دارای نقش اساسی میباشد. به نظر میرسد با تحلیل احتجاجات ایشان در حدیث مرو، طبق نظریههای زبان شناسی، میتوان به بینش‌های تازه‌‌ای دست یافت. این نوشتار براساس نظریه کنش گفتار جان سرل میباشد. این نظریه ابتدا توسط جانلی آستین مطرح و سپس توسط جان سرل گسترش پیدا کرد و نظریه کنش گفتاری یکی از نظریاتی است که در تکوین تحلیل گفتمان نقش بسزائی داشته است. تحلیل گفتمان واکنشی در برابر شکل سنتیتر زبان شناسی است که بر ساختار جمله تمرکز میکند و شکل تولید شده جمله در یک بافت معین پاره گفتار میباشد که اگر در مفهوم تولید گذاشته شود کنش گفتاری نامیده میشود. از نظر جان سرل کنش گفتاری به پنج گروه اظهاری، ترغیبی، عاطفی، تعهدی و اعلامی تقسیم میشود. بررسی نشان میدهد که در احتجاجات امام رضا% کنش اظهاری بیش از دیگر کنشهاست و کنشهای دیگر به مراتب خیلی کمتر به کار رفته است. به عبارتی در حدیث مرو ابتدا بیان واقعیت و سپس ترغیب حضرت برای برانگیخته شدن میل مردم برای گوش فرا دادن به سخنان ایشان جهت تعقل و تفکر در امر حجت الهی بیشترین کاربرد را داشته است. تطابق بافت موقعیتی حدیث مرو با انواع کنشهای بهکار رفته در متن، نشان از قدرت بالای مخاطب شناسی و درک عمیق آن حضرت از بافت موقعیتی است چرا که گفتار امام، در واقع واکنش و عکسالعمل ایشان در انحراف جامعه اسلامی در نصب الهی امام معصوم است نسبت به سیاستهای نادرست و منفعتطلبانه حکومت وقت. روش استفاده در این بررسی توصیفی، تحلیلی به صورت تحلیل محتوا (گفتمان) است. واحد تحلیل، جمله قرار گرفته است و ابزار تحقیق کتابخانهای است.
واژه‌های کلیدی: احتجاجات، امام رضا (ع)، حدیث مرو، کنش گفتاری، جان سرل.
متن کامل [PDF 1019 kb]   (258 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/11/19 | پذیرش: 1401/11/10 | انتشار: 1401/11/10


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 22، شماره 45 - ( پاییز و زمستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها