غزالی، مسئولیت اخلاقی را به معنای در معرض مواخذه قرار گرفتن بیان نموده است، مؤاخذه به این معنا که در دل او صفتی ایجاد میشود که از حق تعالی دور میگردد، در نظام فکری غزالی، انسان حتی در رابطه با حکم دل و عزم بر انجام فعل هم، مسئول است. غزالی، با نگاه فردی و جمعی انسان را در مقابل خدا، خود و دیگران مسئول میداند. منتهی برای ایجاد این مسئولیت، عامل فعل باید شرایط تحقق عمل را داشته باشد و از عواملی که مانع حس مسئولیت در انسان میگردد اجتناب کند. بنابراین غزالی، مسئولیت اخلاقی را دارای مؤلفهها و شرایطی میداند، او با پشتوانه محکم آیات، دیدگاههای خود را مطرح کرده است هر چند با توجه به تعلق خاطر غزالی به اشاعره، مبانی فکری او در قبال مسئولیت اخلاقی، چالش برانگیز است و تضادهائی را ایجاد نموده است.
Taherian B, Sheikholeslami M, Dadju Y, Akbarzadeh R. Ghazali's View of Moral Responsibility Based on Quranic Verses. 3 2019; 19 (39) :183-208 URL: http://pdmag.ir/article-1-1067-fa.html
طاهریان بتول، شیخ الاسلامی محمود، دادجو یداله، اکبرزاده رجب. نگاه غزالی به مسئولیت اخلاقی با استناد به آیات. پژوهش دینی. 1398; 19 (39) :183-208