اختیار در قرائات با پیدایش اختلاف قرائات در نیمهی دوم سدهی اوّل و نیمهی اوّل سدهی دوم هجری بروز نمود. سپس دانشمندان اسلامی سدههای بعدی متأثّر از کتاب «السّبعه» ابن مجاهد و اقدام وی مبنی بر انحصار قرائات در هفت قرائت، اختیار قرائی در قالب احتجاج و استدلال گرایی در قرائات را با ارائهی معیارها و اسلوبهایی به گزینش قرائت صحیح اقدام نمودند. در پژوهش حاضر، تلاش بر آن است تا با رویکردی تاریخی و تحلیلی، از بین معیارهای دانشمندان علم قرائت گذشته تاکنون، معیارهای علمی گزینش قرائت صحیح (شامل موافقت قرائت قاری با قرائت عموم مسلمانان یا قرائت همگانی، مطابقت قرائت با رسم الخطّ مصحف عثمانی، موافقت قرائت با قواعد زبان عربی، عدم مخالفت قرائت با براهین عقلی) و اسلوبهای روایی، ادبی، تفسیری و نگارشی اختیارات ایشان که در بردارندهی آثار ثبوتی (شامل بقاء متنی قرآن، شکلگیری معیارهای متنوّع گزینش قرائت صحیح، توسعه علم قرائت، ترویج استدلال گرایی در پذیرش یا ردّ قرائات، غنای ادبیات قرآن، زمینهساز رشد زبان عربی و تدوین علم نحو، اثر بخشی بر علوم تفسیری و فقهی) و همچنین در بردارندهی آثار منفی و آسیبها (شامل استبداد در رأی و اجتهاد قاری، خودستایی قاری در ادبیات عرب و کسب شهرت، ضعف قاری در ادبیات عرب، عدم شناخت قواعد عربی، قویتر شدن شبهه تحریف قرآن از سوی مستشرقان و تشکیک ایشان در انکار وحیانیّت قرآن) میباشد را تبیین نماید.
Abbasi M, Ehteshami A, Hosseini S H. The Criteria and Methods of Authority in Selecting the Correct Recitation of the Quran and its Effects. 3 2020; 19 (40) :119-147 URL: http://pdmag.ir/article-1-1135-fa.html
عباسی مسعود، احتشامی علی حسین، حسینی سیدحمید. معیارها و اسلوبهای اختیار در گزینش قرائت صحیح و آثار آن. پژوهش دینی. 1399; 19 (40) :119-147