یکی از مباحث کلیدی در فلسفه سیاسی بحث تکالیف و اختیارات دولت و جامعه است. مکاتب و نظریهپردازان گوناگون بسته به خداشناسی، هستیشناسی و انسانشناسی خویش درکی متفاوت از تکالیف و اختیارات این دو در برابر یکدیگر دارند. مقاله حاضر کوشیده است تا با استفاده از روش مقایسهای اندیشه سیاسی مبتنی بر نهجالبلاغه و اندیشه سیاسی حاکم بر الاحکامالسلطانیه را در این باب مقایسه نماید. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که از شباهتهای هر دو کتاب آن است که، برای دولت و مردم در جامعه اسلامی تکالیف و اختیاراتی قائل هستند و هر دو کتاب تکالیف مردم در برابر حکومت را مطلق ندانسته و مشروط- همچون حرکت دولت بر مسیر شرع - قلمداد میکنند. مهمترین تفاوت بین این دو کتاب را در این زمینه میتوان چنین برشمرد که احکام السلطانیه اختیارات وسیعتری در حوزه عمومی و خصوصی جامعه برای دولت به رسمیت میشمارد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که علیرغم شباهتهایی که بین این دو کتاب در این زمینه دیده میشود اساسا این دو به ارائه دو روش حکمرانی متفاوت از یکدیگر منجر میشود. همچنین تفاوت دیدگاهها در علت موجده دولت (ضرورت عقلی دولت در نهجالبلاغه و ضرورت شرعی آن در احکام السلطانیه) از مبانی اختلاف بین این دو نگاه به تکالیف و اختیارات دولت و جامعه است.
Hamidian H, Zare’ Zardini A, Zare’i Mahmoudabadi H, Ja’fari A. A Comparative Study of the Duties and Authorities of the State and Society from the Perspectives of Nahj al-Balaghah and al-Ahkam al-Sultaniyah. 3 2020; 20 (41) :79-104 URL: http://pdmag.ir/article-1-1246-fa.html
حمیدیان حمید، زارع زردینی احمد، زارعی محمودآبادی حسن، جعفری عبدالحمید. مطالعه تطبیقی تکلیف و اختیارات دولت و جامعه از منظر نهجالبلاغه و الاحکام السلطانیه. پژوهش دینی. 1399; 20 (41) :79-104