امام صادق% طی پاسخ به نامه مفضل بن عمر- که در خصوص رابطه حقیقت دین با معرفت رجال، سوالاتی را مطرح کرده بود- به دفع شک و شبهه پرداخته و فرمود: حدود و مقررات الهی شناخته نمیشود مگر به وسیله مردان، و گوشزد کردند که هر کس آن مردان را بشناسد خدا و دینش را شناخته و هر کس که منکرآنها شود، منکر خدا و دینش گردیده و جاهل به امام، جاهل به خدا و دین اوست. پس شناختن مردانی معین و مشخص، دین خداست. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی مشخص میشود که در فرقه باطنیه دین تنها معرفت و شناخت مردان است و با شناخت و محبت قلبی نسبت به آنها، احکام شرع از آنها برداشته میشود و در سایه معرفت، دیگر هر کاری قابل انجام است و احکام واجبات و محرمات از مردم برداشته میشود. درحالیکه در دیدگاه امامیه، از مهمترین شاخصههای ایمان، معرفت و ولایت نسبت به رجال یعنی امام بوده و سپس، اطاعت از او ضروری میشود. طبق روایات ائمه اطهار% عمل از لوازم ایمان شمرده شده و ارتکاب معاصی باعث زوال آن میگردد، بنابراین شیعیان خود را ملزم به انجام واجبات و ترک محرمات میدانند. از مهمترین تفاوتهای این دو دیدگاه آن است که اهل اباحه بین اسلام و ایمان را فرق نمیگذاشتند. اما ائمه معصومان% به شدت به مقابله با تفکر اباحیگری فرقه باطنیه، پرداخته و با روشهایی از قبیل لعن و نفرین، سفارش به تقوا و عمل صالح و... انزجارخود را نسبت به آنان نشان دادهاند.
Saemi M, Razavi S M. Analysis of Imamiyyah and Esotericism Views Regarding the Interdependence of the Wisdom of Imams and Realizing Religion’s Truth as Reflected by the Shi’a Narrations. 3 2023; 22 (46) :159-181 URL: http://pdmag.ir/article-1-1839-fa.html
صائمی مرضیه، رضوی سیدمحمد. واکاوی دیدگاه امامیه و باطنیه از رابطه شناخت حقیقت دین با معرفت رجال در آینه روایات شیعه. پژوهش دینی. 1402; 22 (46) :159-181