پژوهش حاضر با هدف تحلیل انسجام معنایی روایات تفسیری امام رضا(ع) ذیل سوره نساء، در چارچوب نظریه نقشگرای نظاممند مایکل هلیدی، انجام شده است. اهمیت این بررسی در آن است که روایات معصومان(ع)، بهویژه در حوزه تفسیر قرآن، نهتنها بیانگر پیوند وثیق میان سنت و وحیاند، بلکه در سطح ساختاری و معنایی نیز واجد الگویی منسجم از سازماندهی معنا هستند. بدین منظور، روایات معتبر منسوب به امام رضا(ع) درباره آیات سوره نساء، از منابع حدیثی گردآوری و بر اساس شش گونه فرایند تجربی هلیدی ـ مادی، ذهنی، نسبتی، کلامی، رفتاری و وجودی ـ تحلیل شدند. یافتهها نشان میدهد که بهرهگیری سنجیده از این فرایندها، شبکهای چندلایه از روابط معنایی را میان آیات و تفسیر امام رضا(ع) ایجاد کرده است که هم در سطح واژگانی و نحوی و هم در لایههای مفهومی و علّی، انسجامی پایدار و هدفمند پدید میآورد. این انسجام در دو بُعد عمودی (حرکت از بیان کلی آیه به تبیین عینی و کاربردی) و افقی(پیوند بینامتنی میان آیات مرتبط) قابل شناسایی است. نتایج تحقیق بیانگر کارآمدی چارچوب نقشگرا در کشف و تبیین روابط معنایی میان متن قرآن و روایات تفسیری است و میتواند الگویی مؤثر برای مطالعات تطبیقی در متون دینی فراهم سازد.
Ramyar F, Shahmoradi Feridouni M M. A Semantic Cohesion Analysis of the Exegetical Narrations of Imam Riḍā (as) in Relation to the Verses of Sūrah Nisāʾ within the Framework of Halliday’s Systemic Functional Linguistics. 3 2025; 25 (51) :173-198 URL: http://pdmag.ir/article-1-2316-fa.html
رامیار فاطمه، شاهمرادی فریدونی محمد مهدی. بررسی انسجام معنایی روایات تفسیری امام رضا(ع) با آیات سوره نساء در چارچوب نقشگرایی هلیدی. پژوهش دینی. 1404; 25 (51) :173-198