|
حُسن و قُبح ذاتی و عقلی با رویکردی بر ادلّه نقلی
|
| علی پور منوچهری، نفیسه شریعتی نیاسر |
|
|
|
چکیده: (9844 مشاهده) |
| «حُسن و قبح» از مسائل مهمّ کلامی است که با ظهور اسلام به دو صورت عقلی و شرعی مطرح شد و طرفداران هریک، اعم از عدلیه(امامیه و معتزله) و اشاعره، ادلّهای بر اثبات مدّعی خود ارائه نمودند. عدلیه از موافقان حُسن و قبح عقلی و ذاتیاند(حکم عقل به حُسن و قبح بدون بیان شارع) اما اشاعره بنابر نظریه «الحَسنُ ما حسَّنَه الشّارع وَ القَبیحُ ما قَبَّحَه الشَّارع» بهطور مطلق منکر حُسن و قبح عقلی و ذاتی و معتقد به حسن و قبح شرعیاند. اصولیون و اخباریون، دو مکتب امامیهاند که در مورد استنباط احکام شرعی از حکم عقل و ملاکات آن اختلافنظر دارند. ادراک حُسن و قُبح عقلی(بهمعنای مدح و ذمّ عقل نه ملائمت و منافرت با طبع یا کمال و نقص) مورد اتّفاق عقلاء است اما اخباریون ـ با تأثیر از اشاعرهـ دخالت آن در استنباط احکام را نمیپذیرند و تنها تمسّک به احادیث را جایز میدانند. اصولیون(وحیدبهبهانی) به نقد عقاید اخباریون پرداختند و با ارائه ادلّه مستند عقلی و نقلی، حُسن و قبح عقلی و ذاتی را اثبات کرده و بر اخباریون فائق آمدند. آیات فراوانی با استفهام انکاری وجدان انسان را مورد خطاب قرار داده که بهوضوح دالّ بر حُسن و قبح عقلی و استقلال عقل در تحسین و تقبیح اعمال است. روایات بسیاری نیز علاوه بر اثبات حجّیت عقل و ادراکات عقلی، حُسن و قبح را عقلی و ذاتی دانسته که بر هر صاحب عقل سلیمی واضح و مبرهن است. |
|
| واژه‌های کلیدی: حُسن و قُبح ذاتی، حُسن و قُبح عقلی، ادلّه نقلی، اصولیون، اخباریون، اشاعره |
|
|
متن کامل [PDF 271 kb]
(4124 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1394/6/3 | پذیرش: 1394/6/3 | انتشار: 1394/6/3
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
