گونه شناسی تفاسیر قرآن کریم با توجه به حجم انبوه متون تفسیریِ تولیدگشته در طول تاریخ اسلام، به یکی از مهمترین دغدغه های پژوهشگران قرآنی در سده اخیر تبدیل شده است. طبقه بندی تفاسیر بر اساس «روشها و گرایشها»ی تفسیری و نیز «ادوار تاریخی» که از سوی اندیشمندان مسلمان و همچنین مستشرقان پیشنهاد شده، به رغم نقاط مثبتی که دارد، از نقاط ضعفی رنج میبرد و در نتیجه نیازمند ارائه گونهشناسیهای تکمیلی است. از همین روی این نوشتار تلاش کرده است تا علاوه بر ذکر کاستیها و نقایصِ طبقه بندیهای رایج، طبقه بندیِ جدیدی مبتنی بر دو رویکرد کلانِ «انسان محوری» و «کلام محوری» پیشنهاد دهد. بر این اساس، تفاسیر انسان محور سعی در ارائه برداشتهای تفسیری متناسب با نیازها و گفتمان های زمانه ی مخاطبان خویش دارند. این در حالی است که تفاسیر کلام محور به تولید متون تفسیری مبتنی بر میراث تفسیری گذشتگان و با اثرپذیری از سنت فهم قرآن کریم دست میزنند.
Karimi M, Shirzad M H, Shirzad M H. The Theology-Centered/Human-Centered Dichotomy; a New Approach to the Typology of the Interpretations of the Holy Quran. 3 2016; 16 (33) :31-50 URL: http://pdmag.ir/article-1-599-fa.html
کریمی محمود، شیرزاد محمد حسن، شیرزاد محمد حسین. دوگان کلام محوری / انسان محوری؛ رویکردی نو در گونه شناسی تفاسیر قرآن کریم. پژوهش دینی. 1395; 16 (33) :31-50