|
معناکاوی رمزگان خطبه 64 نهج‌البلاغه (براساس الگوی رمزگان رولان بارت)
|
رحمان نوازنی   ، گل افروز محبی1 |
|
|
|
چکیده: (484 مشاهده) |
| نهج‌البلاغه بهعنوان یک مرجع غنی دینی و اعتقادی حاوی آموزههای معرفتی جهت آزادگی بشریت در طول تاریخ است. پژوهش حاضر با بررسی توصیفیتحلیلی و با مبنا قراردادن متن خطبه 64 نهج البلاغه از امام علی% از رهگذر رویکرد رمزگان پنجگانه در پی شناسایی ساختار اولیه این اثر است تا از ورای آن، معانی ضمنی خطبه را مطابق با پیشرفتهای جامعه انسانی بازشناسی نماید. نشانهشناسی ساختاری از جمله تحلیلهایی است که در قرن بیستم و در پی نشانهشناسی سوسوری به شکوفایی رسید. «رولان بارت» ـ نشانهشناس و منتقد ساختارگرای فرانسوی ـ در پی نوعی استعدادیابی متن، شناسایی پژواکهای معنایی متن را پیشنهاد کرد. وی این دیدگاه را با معرفی الگوی رمزگان پنجگانه (رمزگان هرمنوتیک یا معمایی، رمزگان پروآیرتیک یا کنشی، رمزگان معنابنی یا ضمنی، رمزگان نمادین یا تقابلی و رمزگان فرهنگی یا ارجاعی) ارائه داد. رولان بارت این نظریه را بر پایه هنجارمندی ساختار نشانهای متن که عامل اصلی معناآفرینی است بیان کرد. دستاورد پژوهش گویای این مسأله است که این رویکرد میتواند ابزار مناسبی جهت رسیدن به لایههای معنایی متون دینی و تفسیر آنها باشد. بر این اساس، رمزگان معمایی، معمای زندگی را در سراسر متن مطرح میکند و رمزگان کنشی نیز با وجوه فعلهای کنشی و امری در سطح متن، استعداد فطری انسان در گرایش به نیکیها را شکوفا میسازد. رمزگان ضمنی با کارکرد برجستهسازی و معناسازی در پی تقویت بینش بشری نسبت به علت بنیادین خلقت، ایفای نقش میکند و رمزگان نمادین نیز با تقابل خیروشر، زیست مؤمنانه را جهت سعادت انسان پیشنهاد میدهد. رمزگان فرهنگی نیز نگرش ماورایی به زندگی را در قالب فلسفه خلقت نمایان میسازد. |
|
| واژه‌های کلیدی: نشانهشناسی، رمزگان، رولان بارت، نهج‌البلاغه، خطبه 64، امام علی. |
|
|
متن کامل [PDF 474 kb]
(332 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/9/25 | پذیرش: 1403/9/10 | انتشار: 1403/9/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
