در روانشناسی، اگرچه برخی از انواع و مراحل احساس تنهایی، امری عادی و واقعی است، ولی برخی از اقسام و مراحل آن، پاتالوژیک و بیمارگون است. در متون دینی، نیز به خاطر معیت همیشگی و همراهی خداوند، احساس تنهایی نوعی آسیبِ بینشی، نگرشی، احساسی و عاطفی است، اما تنهایی مفید و مثبت نیز وجود دارد؛ چون انسانها، به کنارهگرفتنِ آگاهانه و تنهاشدگیِ انتخابی، برای رشد، تکامل و محفوظ ماندن از آلودگیهای فکری، اجتماعی و فرهنگی نیز نیاز دارند. شناخت دقیق مرزهای احساس تنهایی پاتالوژیک و تنهایی مفید، با شناختِ عوامل، نشانه و پیآمدهای آنها، میسر است. پژوهشِ پیشِ رو، با روش توصیفی- تحلیلی و به صورت مقایسهای؛ سه نشانه برای احساس تنهایی پاتالوژیک، معرفی کرده و پیآمدهای آن را دارای دوگونه «فرسودگیِ روانی» و «فرسودگی جسمی» دانسته؛ گونه اول را دارای ده آسیب و گونه دوم را با چهار آسیب، شناسانده است. یافتههای پژوهش، نشانگر آن است که بین آیاتِ قرآن، روایات، دیدگاه مفسران و نظریات روانشناسان، همسویی دیده میشود.
Akhavan Moqaddam Z, Mohammadi Ashnanei A, Khani Oshani L. Causes, Symptoms and Consequences of Loneliness in Religious and Psychological Teachings. 3 2021; 21 (43) :5-29 URL: http://pdmag.ir/article-1-1400-fa.html
اخوان مقدم زهره، محمدی آشنانی علی، خانی اوشانی لیلا. عوامل، نشانهها و پیامدهای احساس تنهایی در آموزههای دینی و روانشناسی. پژوهش دینی. 1400; 21 (43) :5-29