علامه طباطبایی، درعلوم گوناگون اسلامی نوآوریهایی داشت از جمله این نوآوریها نظریهی ادراکات اعتباری است. گرچه قبل از ایشان نیز توسط برخی فیلسوفانمسلمان مطرح است،اما علامه در تفسیرالمیزان و سایر آثار خویش قلمرو آن را از معرفتشناسی به بعد فرهنگی و تربیتی توسعه داد؛ به طوری که این نظریه را میتوان به عنوان نظریهای نوین در صورتبندی دقیقتر ساختار رفتار انسان بیان نمود. علامه با طرح ادراکات اعتباری به عنوان سنخی از ادراکات انسانی نقش عناصری چون نیاز، مقاصد و غایات، و موقعیت جغرافیایی، محیط عمل را در رفتار و کنشهای متفاوت انسان دخیل میداند به اعتقاد ایشان باوجود ثابت بودن اصل تربیت، فرایند رشد تربیتی در محیطهای متنوع طبق نظر عقلای جامعه شکل خاصی به خود میگیرد از همینرو این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی به بحث دربارهی تأثیر و کارکرد تغییر اعتباریات در تفاسیر عصری میپردازد و با هدف تأثیر اعتباریات در تربیت انسان از یک جنبه به این نتیجه میرسد که خداوند متعال با قرار دادن شریعتهای گوناگون، زبان و فرهنگهای متنوع، روشهای تربیتی را متناظر با ظرفیت افراد و نیاز جامعه با حفظ اصول پایدار تربیتی از طرق گوناگون مانند عقل و وحی در اختیار بشر قرار میدهد، از همینرو اعتباریات نیز تغییر میکند؛ از جنبه دوم خداوند متعال نظام پاداشهای گوناگون را باتوجه به استعداد و موقعیت افراد در نظر میگیرد تا افراد بیشتری در نظام پاداش الهی اهل نجات باشند.
Mohabipour M, Maaref M, Ayazi S M A. Function of Changing Variable Concepts (Eʾtebāriyyāt) in Modern Interpretations with Emphasis on the Theory of Eʾtebāriyyāt of Allameh Tabatabai. 3 2024; 24 (48) :87-114 URL: http://pdmag.ir/article-1-2072-fa.html
محبیپور مریم، معارف مجید، ایازی سیدمحمدعلی. کارکرد تغییر اعتباریات در تفاسیر عصری با تأکید بر نظریه اعتباریات علامه طباطبایی. پژوهش دینی. 1403; 24 (48) :87-114