تقوا از مفاهیم بنیادین قرآن کریم است که نقشی اساسی در هدایت و تعالی فردی و اجتماعی ایفا میکند. این پژوهش با تحلیل محتوای مضمونی و بررسی سیاق آیات، نشان میدهد که قرآن افزون بر معرفی تقوا بهعنوان ارزشی والای اخلاقی، دستورالعملهایی عملی برای تحقق آن ارائه کرده است. برخلاف پژوهشهای پیشین که بیشتر بر فضیلتهای تقوا تمرکز داشتهاند، این تحقیق به استخراج و تحلیل راهکارهای قرآنی برای تقویت تقوا در زندگی روزمره پرداخته است. یافتهها حاکی از آن است که تقوا در قرآن بهمثابه فرایندی خودتنظیمگر معرفی میشود که کنترل تمایلات نفسانی، مدیریت هیجانات و همسویی رفتار با ارزشهای الهی را در بر میگیرد. راهکارهایی نظیر پایداری در مسیر عبودیت ـ از جمله صبر و ثبات قدم ـ همچنین رعایت سازوکارهای پیشگیرانه در برابر لغزش، مانند ایجاد موانع ذهنی و عملی برای جلوگیری از ارتکاب گناه و خویشتنداری، و نیز پاکسازی جسم در راستای ارتقاء معنویت از طریق التزام به تغذیهای سالم و مشروع و نیز روزهداری، هر یک نقشی کلیدی در تحقق این هدف ایفا میکنند.از نوآوریهای این پژوهش، ارائه چارچوبی تحلیلی برای استخراج مفاهیم قرآنی از طریق مطالعه سیاقی آیات است که موجب درک عمیقتر پیامهای قرآن و شناسایی راهکارهای کاربردی آن در مسیر خودسازی میشود.
Seyyed Reza Dolabi M S, Saeedi Hosseini M S. A Content Analysis of the Concept of Taqwá in the Holy Qur’an with Emphasis on Practical Strategies for the Process of Self-Development and Self-Regulation. 3 2025; 24 (49) :181-203 URL: http://pdmag.ir/article-1-2175-fa.html
سیدرضا دولابی ملیحه السادات، سعیدی حسینی معصومه السادات. تحلیل محتوای مفهوم تقوا در قرآن کریم با تأکید بر راهکارهای عملی
در فرآیند خودسازی و مدیریت نفس. پژوهش دینی. 1403; 24 (49) :181-203