انسجام گفتمان در ترجمه متون مقدس، به بازآفرینی دقیق روابط منطقی وابسته است که توسط نشانگرهای گفتمان چون «فاء تعلیل» برقرار میشود. پژوهشهای پیشین در این حوزه، عمدتاً توصیفی بوده و فاقد تحلیلی از پیامدهای گفتمانی انتخابهای مترجمان در یک بافت منسجم هستند. این پژوهش با هدف پر کردن این خلأ، به این پرسش میپردازد که راهکارهای ترجمه «فاء تعلیل» چگونه بر ساختار استدلالی سوره آلعمران تأثیر میگذارند. با اتخاذ یک روششناسی کیفی- تحلیلی و مبتنی بر تحلیل گفتمان، تمام موارد «فاء تعلیل» در سوره آلعمران در پیکرهای متشکل از ترجمه های فارسی معاصر مورد تحلیل تطبیقی قرار گرفت. راهکارهای ترجمه در سه دسته «حفظ علیت»، «تقلیل نتیجهمحور» و «خنثیسازی» کدگذاری شدند. یافته اصلی، یک گرایش نظاممند و فراگیر به «تقلیل نتیجهمحور» است: جایگزینی نظاممند نشانگر سببی صریح با معادل نتیجهای «پس». تحلیل نشان داد که این تغییر کارکردی، جهتگیری استدلال متن را معکوس کرده و با تضعیف بنیان توجیهی آن، ساختار منطقی گفتمان را مخدوش میسازد. نتایج بر ضرورت گذار از معادلیابی واژگانی به یک رویکرد آگاه به گفتمان تأکید دارد تا تمامیت استدلالی متن مقدس در ترجمه حفظ شود.
Mohammad Fam S. A Discourse Analysis of the Translational Consequences of Fāʾ Taʿlīl on the Argumentative Structure of Sūrah Āl-e ʿImrān in Contemporary Persian Translations. 3 2025; 25 (51) :49-79 URL: http://pdmag.ir/article-1-2312-fa.html
محمدفام سجاد. تحلیل گفتمانیِ پیامدهای ترجمه «فاء تعلیل» بر ساختار استدلالی سوره آلعمران در ترجمههای فارسی معاصر. پژوهش دینی. 1404; 25 (51) :49-79