دانشمندان اسلامی با الهام از سیره رسول اکرم (ص)، روایات معتبر، رعایت اصول و قواعد تفسیری، تدبر در آیات و توجه به قرائن، در جهت رسیدن به مقصود آیات قرآن کوشیدهاند. یکی از مهمترین قرائن که نقش بی بدیلی در فهم مقصود گوینده و بهویژه فهم آیات قرآن دارد، «سیاق» است و برای آن، تعاریف مختلفی ارائه شده که تفاوت اساسی آنها، اختلاف بر سر حدود این اصطلاح است. در یک دستهبندی، تعاریف سیاق به دیدگاه «درون متنی» و «برون متنی» تقسیم میشوند. دیدگاه درون متنی منحصر در توجه به قبل و بعد کلام بوده و دیدگاه برون متنی به هر قرینه و دلیلی که دلالت بر مقصود متکلم نماید توسعه یافته است. با دقت در آثار آیه اله سبحانی میتوان ایشان را در زمره طرفداران دیدگاه درون متنی قرار داد و تعریف مورد نظر ایشان را اینگونه دانست که «سیاق از امارات کشف مقصود متکلم با توجه به مطالب قبل و بعد سخن است، مادامی که که دلیل قویتری بر خلاف آن در کار نباشد و نصوص احتمالیِ خلافِ آن تفحص شوند». از بررسی موارد کاربردی سیاق در کتاب «منیه الطالبین»، اثر تفسیری آیه اله سبحانی، میتوان مجموعه آنها را در دسته مباحث ادبی، تعیین مراد و مقصود آیه، نقد دیدگاههای مفسران، ارزیابی روایات اسباب نزول، تبیین آیات الاحکام، مباحث کلامی، مباحث تاریخی و لطایف آیات دسته بندی نمود. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانهای انجام پذیرفته و موضوع آن تاکنون به این شکل مورد بررسی قرار نگرفته است.
Afkhami M, Hasan Beigi A, Tabibi A, Ebrahimi E. A Typology of the Functional Roles of Contextual Indicators (Qarīnat al-Siyāq) in Munyat al-Ṭālibīn fī Tafsīr al-Qurʾān al-Mubīn. 3 2025; 25 (51) :111-139 URL: http://pdmag.ir/article-1-2314-fa.html
افخمی مرتضی، حسن بیگی علی، طبیبی علیرضا، ابراهیمی ابراهیم. گونه شناسی کارکرد قرینه سیاق در تفسیر «منیه الطالبین فی تفسیر القرآن المبین». پژوهش دینی. 1404; 25 (51) :111-139