|
تحلیل نوین مؤلفه‌های معنایی صراط مستقیم در قرآن کریم
|
عبدالهادی فقهی‌زاده1   ، خلود محرزی‌نژاد موسوی ، علیرضا دل‌افکار |
|
|
|
چکیده: (13 مشاهده) |
| در قرآن، علی رغم بسامد بالا و جایگاه محوری آن در گفتمان وحی، کمتر به مثابه نظام معنایی «صراط مستقیم» مفهوم تحلیل شده است.پژوهش حاضر با رویکردی نوین به تحلیل مؤلفه‌های معنایی صراط مستقیم و «دین» جامع و معادل مفهومی بررسی جایگاه آن به عنوان یکی از کلیدی‌ترین واژگان جانشین مفهوم دین در قرآن می‌پردازد.هدف اصلی این پژوهش، ارائه الگویی نظام‌مند از مؤلفه‌های معنایی این مفهوم و تبیین نسبت آن با نظام هدایتی قرآنی است. نوآوری‌های پژوهش شامل: ارائه نخستین نقشه جامع معناشناختی صراط مستقیم با استخراج ۱۰ مؤلفه کلیدی (قیمومیّت، اعتدال، یگانگی، عبودیت، قرب حضور رهرو، تمسک به خدا، کلیت گرایی، اتمام حجّت، وسعت وجودی و وحدت آفرینی)، توسعه چارچوب نظری جدیدی برای تحلیل واژگان قرآنی با در شبکه معنایی «صراط مستقیم» تلفیق روشهای تفسیر موضوعی، تحلیل سیاقی و معناشناسی ساختگرا، اثبات جایگاه ب تبدیل و تحلیل محتوای کیفی «صراط مستقیم» در قرآن. این پژوهش با بررسی تمامی آیات قرآن کریم مرتبط با مفهوم «دین» واژگان حوزه آیات آن‌ها را در سه سطح: آیات ناظر به چیستی صراط مستقیم، آیات مرتبط به عوامل هدایت به صراط مستقیم و آیات بیانگر مصادیق عینی صراط مستقیم تقسیم می‌کند. و از بررسی تطبیقی آراء مفسران برجسته و تحلیل شبکه معنایی بهره‌مند شده است. این با دارا بودن مؤلفه‌های معنایی کامل و جامع، به عنوان گویاترین واژه جانشین «صراط مستقیم» پژوهش به روشنی نشان می‌دهد که دین در قرآن قابل طرح است. این مفهوم نه تنها تصویری همه جانبه از دین ارائه می‌دهد، بلکه قابلیت بالایی برای پاسخگویی به نیازهای انسان معاصر دارد. |
|
| واژه‌های کلیدی: کرامت، معجزه، عرفان، آیات قرآن، تذکره الاولیاء. |
|
|
متن کامل [PDF 435 kb]
(4 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1404/8/24 | پذیرش: 1404/8/24 | انتشار: 1404/8/24
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
